قطعات بدون کلام یا سازی (پیش درآمد، چهارمضراب، رنگ)
پیش‌درآمد؛
مقدمه ایست ضربی یا ریتمیک که ارکستر قبل از شروع آواز برای آمادگی ذهن شنونده و خواننده اجرا می نماید.
پیش‌درآمد معمولاً با ریتمهای سنگین و ملایم اجرا می گردد.
مانند پیش‌درآمد دشتی اثر استاد علی تجویدی
چهارمضراب؛
قطعه ایست ضربی که نوازنده قبل از شروع آواز یا در بین آواز اجرا می کند و معمولاً همراه تنبک و با ریتم های شاد و تند اجرا می شود.
مانند چهارمضراب دشتی اثر استاد جلیل شهناز
رِنگ؛
تزیینی نهائی ست برای نشان دادن خاتمه ی نوازندگی.
درواقع پس از اجرای پیش‌درآمد، چهارمضراب، آواز و تصنیف، رِنگ آخرین قطعه ایست که برنامه ی موسیقی را به پایان می رساند.
مانند رِنگ ابوعطا
برگرفته از کتاب شنونده پارسی
مثال این مطلب در آلبوم شنونده پارسی با اجرای قطعاتی از استاد علی تجویدی و استاد جلیل شهناز همراه است.
برای خرید آلبوم و کتاب شنونده پارسی به وب سایت رسمی جلیل سجاد مراجعه نمایید.
بسیار عالی